De procedure kan worden opgesplitst in 2 grote fases: de opstartfase en de onderzoeksfase.
De opstartfase
De asielaanvraag kan gebeuren aan de grens (in de praktijk meestal de luchthaven van 
Zaventem) bij de douane of bij de Dienst Vreemdelingenzaken in Brussel. In de praktijk zijn het meestal de vreemdelingen die geen papieren bij zich hebben die zich melden aan de grens. De meeste asielzoekers vragen hun asiel aan in Brussel bij de Dienst Vreemdelingenzaken. Voor hen is het heel belangrijk om zo vroeg mogelijk te komen. Het werkt namelijk met een volgnummer. Wie die dag niet aan de beurt komt, krijgt een uitnodiging mee om de volgende dag terug te komen. Dit overkwam ook Vinny samen met zijn moeder en zijn zus.
“En dan moesten we ons ergens in Brussel inschrijven, en wachten. Er was een heel grote file, allemaal mensen, een lange rij mensen, we hebben drie dagen lang moeten wachten. Het zat altijd vol, we moesten iedere ochtend opnieuw terugkeren en wachten. Toen het onze beurt was, moesten we onze vingerafdrukken laten maken. We hebben twee of drie dagen een huisje gekregen, waar ook andere vluchtelingen waren.” (pp. 188-189)
Bij de Dienst Vreemdelingenzaken wordt de identiteit van de asielzoekers geregistreerd. Er wordt een document opgemaakt met hun geboortedatum, naam en voornaam, nationaliteit, geboorteplaats en reden van vlucht. Dit wordt in het wachtregister geplaatst. Zoals uit de getuigenis van Vinny blijkt worden er vingerafdrukken en foto’s gemaakt om bij in het dossier te plaatsen. De vingerafdrukken dienen vooral om na te gaan of een asielzoeker niet ergens anders al asiel aangevraagd heeft. Daarnaast worden er allerlei test uitgevoerd zoals bijvoorbeeld een röntgenfoto van de longen om te kijken of de asielzoeker geen tuberculose heeft. Bij deze tests kan voor vrouwen bijvoorbeeld ook een zwangerschapstest horen. Op die manier is Isabella uit Brazilië te weten gekomen dat ze zwanger was van haar doodgeschoten vriend.
In het geval van een niet-begeleide minderjarige vluchteling wordt de Voogdijdienst op de hoogte gebracht door de Dienst Vreemdelingenzaken. Waarom dat gebeurt kan je lezen bij de opvang.
De Dienst Vreemdelingenzaken gaat nagaan of België bevoegd is om de asielaanvraag te behalen. De regels staan in de Dublinverordening. Indien je de regels wil lezen kan je ze hier vinden. Als het om een minderjarige asielzoeker gaat, zal die niet uitgewezen worden aan de hand van deze criteria. Een kind moet altijd bescherming en onderwijs van de Belgische staat krijgen tot het 18 is.
De onderzoeksfase
Wanneer beslist werd dat België bevoegd is voor de asielaanvraag, wordt de onderzoeksfase opgestart. In deze fase wordt onderzocht of de asielzoeker vluchteling is volgens de definitie van de Conventie van Genève. Volgens de Conventie van Genève is een vluchteling: "elke persoon die zich buiten het land waarvan hij de nationaliteit heeft of, indien hij geen nationaliteit heeft, buiten zijn land van herkomst bevindt, en die de bescherming van dat land niet kan of wil inroepen omdat hij vreest voor vervolging omwille van zijn ras, zijn religie, zijn nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep, of zijn politieke overtuiging".
Om te kunnen nagaan of iemand effectief aan die definitie voldoet en of het verhaal van de asielzoeker klopt, worden interviews afgenomen met de asielzoeker door het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatloze (CGVS). Het is verplicht om de asielzoeker minstens 1 keer op te roepen voor een gesprek. De meeste asielzoekers moeten meerdere keren op gesprek komen. Hier moeten de asielzoekers vertellen wat er gebeurd is en waarom zij gevlucht zijn. Zij moeten bewijzen dat vluchten nodig was aan de hand van bewijsstukken. Dat is uiteraard niet altijd even eenvoudig gezien de asielzoekers alles hebben moeten achterlaten. Daarom zijn materiële bewijzen gelukkig niet absoluut noodzakelijk. Een asielzoeker die geen materiële bewijsstukken heeft zoals bijvoorbeeld paspoort of geboorteakte en daarvoor aan goede uitleg heeft, kan evengoed bewijzen dat hij vluchteling is. Belangrijk is wel dat hun verhaal steeds hetzelfde blijft. Er wordt namelijk gecheckt of het verhaal van de asielzoeker waar is. Om ervoor te zorgen dat haar verhaal altijd klopt houdt Gyselinde uit Angola zelfs een schriftje bij. Daar vertelt ze het volgende over:
“Ja, ik houd een schriftje bij. Ik zoek het even. Ik schrijf alles op, om niets te vergeten. Ik wil alles onthouden om later de mensen te kunnen vertellen hoe het ons vergaan is. Ook voor de procedure is het belangrijk dat je alles nog weet. Altijd weer moeten we ons alles kunnen herinneren. Het verhaal moet telkens weer kloppen, altijd hetzelfde zijn. Daarom schrijf ik alles op. We zijn bang dat wat we vertellen niet zal kloppen. Onze advocaat en onze voogden zeggen het altijd weer: Jullie verhaal moet kloppen. De tweede keer moet het verhaal hetzelfde zijn als de eerste keer. Dat herhalen ze altijd. We waren zo bang dat we niet hetzelfde verhaal zouden vertellen, dat ze zouden zeggen: ‘Jullie, jullie zijn geen echte vluchtelingen.’” (pp. 24-25)
De beslissing van het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen (CVGS)
Na het onderzoek neemt het Commissariaat-Generaal een beslissing of je als vluchteling erkend wordt. De beslissing wordt per brief meegedeeld. Er zijn 3 beslissingen mogelijk: de asielzoeker wordt erkend als vluchteling, de asielzoeker krijgt het subsidiaire beschermingsstatus of de asielzoeker wordt niet erkend en krijgt ook niet de subsidiaire beschermingsstatus.
Indien de asielzoeker als vluchteling erkend wordt mag hij gewoon in België blijven.
Wanneer de asielzoeker niet erkend wordt als vluchteling, maar wel de subsidiaire beschermingsstatus krijgt, mag hij voor beperkte tijd in België blijven. Zij krijgen een verblijfsvergunning van de gemeente voor 1 jaar. De verblijfsvergunning kan jaarlijks verlengd worden. Na 5 jaar wordt dit een verblijfsvergunning voor onbepaalde duur.
Wanneer de asielzoeker niet erkend wordt als vluchteling en ook niet de subsidiaire beschermingsstatus krijgt, moet hij in principe het land verlaten. Tegen deze uitspraak kan in beroep gegaan worden. De asielzoeker heeft 30 dagen tijd om beroep aan te tekenen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen.
Bronnen:
MORTIER, E. en BLANCQUAERT, L., Niemand weet dat ik mens ben, Minderjarige vluchtelingen en hun verhaal, De Bezige Bij, Amsterdam, 2010.
VLIEGHE, S., Vluchtweg, derde bijdruk, uitgeverij Van In, Wommelgem, 2007.
ROSIUS, H., Een wereld vol vluchtelingen, niet-gepubliceerde cursus, Provinciale Hogeschool Limburg, Hasselt, 2007.
VAN DEN BULCK, D., De asielprocedure in België, Informatie voor asielzoekers, brochure, Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen, Brussel, 2008.
FEDASIL, Asielprocedure, internet, 2011, (http://www.fedasil.be/home/procedure).
FEDASIL, Asieltraject, internet, 2011, (http://www.fedasil.be/nl/home/traject).
KRUISPUNT MIGRATIE EN INTEGRATIE, Verblijfsstatuten, internet, 2011, (http://www.kruispuntmi.be/vreemdelingenrecht/wegwijs.aspx?id=245).
KRUISPUNT MIGRATIE EN INTEGRATIE, Opstartfase, internet, 2011, (http://www.kruispuntmi.be/vreemdelingenrecht/wegwijs.aspx?id=246#dublin).
KRUISPUNT MIGRATIE EN INTEGRATIE, Onderzoeksfase bij het CGVS, internet, 2011, (http://www.kruispuntmi.be/vreemdelingenrecht/wegwijs.aspx?id=248).
COMMISSARIAAT-GENERAAL VOOR DE VLUCHTELINGEN EN DE STAATLOZEN, De asielprocedure in de praktijk, internet, 2010, (http://www.cgra.be/nl/Asielprocedure_in_de_praktijk/).
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN, Hoe verloopt de asielprocedure, internet, 21 oktober 2011, (http://www.vluchtelingenwerk.be/thema/asielprocedure.php).
VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN, Wat is de Conventie van Dublin?, internet, 21 oktober 2011, (http://www.vluchtelingenwerk.be/thema/faq_question.php?id=7&th=asiel).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten